Biber Gazı ve Portakal Gazı ile İlgili İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalının Bilgilendirme Yazısı

Biber Gazı ve Portakal Gazı ile İlgili İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalının Bilgilendirme Yazısı. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalının biber gazı ve portakal gazı ile ilgili yazısı aşağıda bilgilerinize sunulur. BİBER GAZI (Pepper Spray) Biber gazı spreyine maruziyet durumunda cilt, gözler, mukozal membranlarda temasa ve inhalasyona bağlı semptomlar oluşabilir. Biber gazı sprey formunda kullanıldığında gözlerde ani ve aşırı yaşarma, konjonktival inflamasyon, kızarıklık, şiddetli yanma ve acı, göz kapaklarında spazm ve istemsiz kapanma meydana gelir. Bu etkiler maruziyetin kesilmesi ile beraber kaybolmaktadır, ancak göz kırpma refleksinin maruziyetten sonra 5. Günde de devam ettiğine dair bulgular vardır. Biber gazı düşük konsantrasyonlarda genellikle geçici oküler irritasyona ve nörojenik inflamasyona neden olmaktadır. Maruziyetin ardından 15-30 dakika süresince geçici körlük oluşabilmektedir. Yüksek konsantrasyonlarda maruziyette ise kalıcı oküler hasar meydana gelmektedir. Korneal ödem en sık rastlanan etkidir. Ayrıca korneal ülserasyon, opaklaşma ve vaskülarizasyon da görülmektedir. Tekrarlayan maruzyetlerde kornea duyarlılığında azalma meydana gelebilmektedir. Biber gazı maruziyeti sonucunda nazal iritasyon, şiddetli öksürük, hapşırma ve solunum yetmezliği gibi semptomları gelişebilir. Biber gazı diğer göz yaşartıcı bileşiklerden farklı olarak inhale edilir edilmez solunum yolunda gelişen ani bir inflamasyon sonucunda kısa ve kesik solunuma neden olur. Akut etkiler genellikle pulmoner sistem üzerinedir, bronkospazm, pulmoner ödem ve solunumun geçici durması gözlenir. Bu etkilerin yanında akut maruziyet sonucunda hipertansif kriz ve hipotermiye neden olabilir. Yüksek dozlarda ciddi solunum ve kardiyovasküler etkilerin yanı sıra sinir sisteminde kalıcı hasara yol açabilir. Bunlara ek olarak deride yanma, nöromotor disfonksiyon (motor kontrolün kaybı) görülür. Biber gazına maruziyetin fatal ve sağlık üzerine uzun dönem etkisine ait kesin bir kanıt yoktur. Bu nedenle biber gazının uzun dönem sağlık etkilerinin ihmal edilebilir olduğu düşünülmektedir. Buna karşın bronkokonstrüksiyona neden olduğu için kronik obsrüktif akciğer hastalığı veya astımı olanlarda hipersensitivite reaksiyonlarına neden olabilir. Biber Gazına Maruziyette İlk Yardım; Biber gazına maruz kalındığında öncelikle kişi sakinleştirilmeli, rahat nefes alabileceği bir ortama taşınmalı, pulmoner ve kardiyak açıdan stabilizasyonu sağlanmalıdır. Gözler hızla, bol su veya serum fizyolojik ile yıkanarak kimyasal madde uzaklaştırılmalı, daha sonra kornea epitelizasyonunu hızlandırıcı ve inflamasyonu kontrol altına alıcı tedavi (steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar ve kortikosteroidler) yakın takip altında uygulanmalıdır. Topikal anti-inflamatuvar tedavinin özellikle çocukların biber gazına hafif maruziyetlerinde kullanılmasını önerilmektedir. Korneal hassasiyet biber gazına maruziyetten 10 dakika sonra azalmakta ve 1 hafta sonra tamamen normale dönmektedir. Yüze bulaşan biber gazını uzaklaştırmak ve ağrıyı azaltmak için önerilen aluminyum hidroksit-magnezyum hidroksit içeren antiasit, %2 lidokain jel, bebek şampuanı süt ve su ile yıkama yöntemleri yapılan bir çalışmada değerlendirilmiş, bahsi geçen farklı tedavi yaklaşımlarının ağrının azalmasında etkili olmadığı, ancak maruziyetten sonra geçen zamanın ağrının azalmasında en iyi gösterge olduğu bildirilmiştir. KAYNAKLAR Barry JD, Hennessy R, McManus JG Jr.: A randomized controlled trial comparing treatment regimens for acute pain for topical oleoresin capsaicin (pepper spray) exposure in adult volunteers. Prehosp Emerg Care. 2008 Oct-Dec;12(4):432-7. Chan T.C. et al., Pepper Spray’s Effects on a Suspect’s Ability to Breathe. National Institute of Justice, Research in Brief. 2001. Gerber S, Frueh BE, Tappeiner C Conjunctival proliferation after a mild pepper spray injury in a young child. Cornea. 2011 Sep;30(9):1042-4. Orhan H., Erkekoğlu P., Kadıoğlu E.: Göz Yaşartıcı Gazlar ve Toksik Etkileri, Toksikoloji Bülteni, Ocak 2013, Sayı 36, 9-13 Smith J, Greaves I: The Use of Chemical Incapacitant Sprays: A Review, J Trauma 2002;52:595-600. Utine C.A., Durak İ., Biber Gazının Göz Üzerine Etkileri. Turk J Oph thal mol 2012; 42: 294-7. DOI: 10.4274/tjo.42.80664 Zollman TM, Bragg RM, Harrison DA. Clinical effects of oleoresin cap- sicum (pepper spray) on the human cornea and conjunctiva. Ophthalmology. 2000;107:2186-9. PORTAKAL AJANI (Agent Orange) Portakal ajanı, klorfenoksi asetik asit grubu herbisidlerden (zararlı otlara karşı mücadelede kullanılan tarım ilaçları) 2,4-diklorofenoksiasetik asid (2,4-D) ve 2,4,5-triklorofenoksiasetik asid (2,4,5-T)’in eşit miktarlarda karışımından oluşmaktadır. İlk olarak, Amerika Birleşik Devletleri ordusu tarafından Vietnam savaşında bitki örtüsünü yok etmek amacıyla kullanılmıştır. Klorofenoksi asetik asid esterlerinin sentezi sırasında dioksinler ve özellikle dioksinler içerisinde en toksik olan form 2,3,7,8-tetraklorodibenzo-p-dioksin (TCDD) açığa çıkar ve Portakal ajanı içeriğinde kirlilik olarak bulunur. Portakal ajanı ve dolayısıyla içerisinde kirlilik olarak bulunan dioksinlere maruz kalan askerlerde ciddi sağlık problemleri ve semptomlar ortaya çıktığı rapor edilmiştir. Kontakt ya da inhalasyon yolu ile maruziyette klorakne, deri lezyonları, derinin renginin değişmesi, karaciğer hasarı, periferal nöropati, endokrin sistem bozuklukları, gastrointestinal bozukluklar, çocuklarda doğum anomalileri, Tip II diyabet gözlenme sıklığında artış, kansere yakalanma oranında artış tespit edilmiştir. Dioksinlere akut maruziyette mide bulantısı, kusma, diyare, karaciğer hasarı ve nörolojik etkiler gözlemlenir. Yüksek seviyelerdeki maruziyetlerde birkaç ay içerisinde gecikmiş etki olarak 20-40 günde gözlemlenen iritasyonun ardından klorakne sivilceleri oluşabilir. Gecikmiş etkiler maruziyet süresi ve miktarına bağlıdır. Maruziyet sonrasında 1 yıla kadar klorakne sivilceleri ortaya çıkabilir. Kronik maruziyette akut maruziyete benzer etkilerin yanı sıra diyabet gelişiminde artış, tiroid fonksiyonunda değişiklikler, immun fonksiyonlarda bozukluk, kardiyovasküler hastalıklar, orta dereceli nöropati ve gelişim bozuklukları gözlemlenir. TCDD, Uluslararası Kanser Araştırma Merkezi (IARC) tarafından insanlar için karsinojen sınıfında (Grup 1) yer almaktadır. Maruziyet durumunda derhal hastaneye başvurulmalıdır. Bu esnada hastanın ortamdan uzaklaştırılması ve temiz hava alması sağlanmalı, gözler bol su ya da serum fizyolojik ile; cilt ise bol su ve sabun ile yıkanmalıdır. Oral yol ile alım söz konusu ise 1-2 su bardağı su içirilerek seyreltme yapılmalı, kesinlikle hasta kusturulmamalıdır. KAYNAKLAR Young AL, Giesy JP, Jones PD, Newton M, Environmental Fate and Bioavailability of Agent Orange and Its Associated Dioxin During the Vietnam War.ESPR – Environ Sci & Pollut Res 11 (6) 359 – 370 (2004). Schecter A, Birnbaum L, Ryan JJ, Constable JD, Dioxins: An overview. Environmental Research 101 (2006) 419–428 Kim HA, Kim EM, Park YC, Yu JY, Hong SK, Jeon SH, Park KL, Hur SJ, Yong H, Immunotoxicological Effects of Agent Orange Exposure to the Vietnam War Korean Veterans.. Industrial Health 2003, 41, 158–166. National Toxicology Program (NTP), 1992. National Toxicology Program Report on Carcinogens, Report on Carcinogen Profiles, 11th ed. US Department of Health and Human Services, Agency for Toxic Substances and Disease Registry OSHA/EPA Occupational Chemical Database. MSDS for 2,3,7,8-Tetrachlorodibenzo-P-Dioxin (TCDD) Created 1992, revised 2000. Hites RA, Dioxins: An Overview and History. Environ. Sci. Technol. 2011, 45, 16–20. World Health Organization International Agency For Research On Cancer, IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans Volume 69 Polychlorinated Dibenzo-para-Dioxins and Polychlorinated Dibenzofurans Summary of Data Reported and Evaluation (1997). Wakefield JC. Dioxins (2,3,7,8-Tetrachlorodibenzo-p-dioxin): Toxicological overview, Health Protection Agency 2008, www.hpa.org.uk. İstanbul Üniversitesi Eczcılık Fakültesi Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalı tarafından hazırlanmıştır...